Hizmetlerimiz

Öncelikli ve Hedef Yatırımlar(Bölgesel Teşvik) Danışmanlığı

Öncelikli ve Hedef Yatırımlar, yeni yatırım teşvik sisteminde sanayi politikalarının kalbinde yer alan iki kritik başlıktır. Bu iki sınıf, Türkiye’nin hem teknoloji odaklı dönüşümünü hem de geniş tabanlı üretim kapasitesini desteklemek için tasarlanmıştır. Univation, bu kapsamda yatırım planlayan firmalara; teşvik sistemi analizi, yatırımın doğru sınıflandırılması, başvuru dosyası hazırlanması ve belge sonrası uygulama süreçlerinde kapsamlı danışmanlık sunar.

Yeni sistemde, Teknoloji Hamlesi, Yerel Kalkınma Hamlesi ve Stratejik Hamle daha proje bazlı ve çağrı odaklı kurgulanırken; Öncelikli ve Hedef Yatırımlar, Sektörel ve Bölgesel Teşvik Sisteminin omurgasını oluşturur. Özellikle Ar-Ge yatırımları ile Ar-Ge ve tasarım merkezi projeleriyle bağlantılı üretim yatırımları bu sınıflar içinde öne çıkan alanlardır.

Öncelikli Yatırımların Yeri ve Amacı

Öncelikli Yatırımlar, coğrafi bölge fark etmeksizin, belirli alanlarda yatırım yapıldığında yatırımcıya diğerlerinden daha avantajlı teşvik oranları sağlayan özel bir sınıftır. Yani bu kapsama giren bir yatırım, İstanbul’da da yapılsa, Çorum’da da yapılsa, “öncelik” statüsü nedeniyle standart bölgesel sisteme göre daha yüksek vergi indirimi ve daha uzun sigorta primi desteği alabilir.

Sunuma göre öncelikli yatırım konuları oldukça geniş bir yelpazeyi kapsar. Bunlardan bazıları:

• Dijital Dönüşüm ve Yeşil Dönüşüm Programları kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar,
• Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında yayımlanan öncelikli ürün listesinde yer alan yüksek teknolojili ürünlerin üretimi,
• İstanbul hariç olmak üzere; öncelikli ürün listesinde yer alan orta yüksek teknolojili ürünlerin üretimi,
• 6. bölgede yapılan ve özel programlarla (Cazibe Merkezleri vb.) desteklenen imalat yatırımları,
• Savunma Sanayii Başkanlığı onayına bağlı savunma yatırımları,
• İmalat sanayi işletmelerinin öz tüketimine yönelik GES ve RES yatırımları,
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı mevzuatına tabi bazı enerji ve maden yatırımları,
• Maden arama ve işleme yatırımları,
• Ar-Ge yatırımları,
• Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezlerinde yürütülen Ar-Ge veya tasarım projeleriyle ilişkili İstanbul ili dışındaki yatırımlar,
• Teknolojik ürün deneyim belgesine sahip ürünlerin üretimi,
• Orta yüksek ve yüksek teknolojili ürünlere yönelik test merkezi yatırımları,
• İhtisas serbest bölgelerinde yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları,
• Asgari 3 MW kurulu güç şartını karşılayan veri merkezi yatırımları ve bulut hizmeti yatırımları,
• Çevre lisansına tabi yatırımlar, lojistik, taşıma, liman, eğitim, sağlık, lisanslı depoculuk ve ileri sera yatırımları.

Bu liste, klasik “bölgesel teşvik” mantığının ötesine geçerek, Türkiye’nin teknoloji ve sürdürülebilirlik gündemini doğrudan yatırım teşvikiyle buluşturur.

Ar-Ge Yatırımları ve Ar-Ge/Tasarım Merkezleri İçin Özel Fırsat

Öncelikli Yatırımlar listesindeki en dikkat çekici unsurlardan biri, sunumda da açıkça vurgulanan şu maddelerdir:

❑ Ar-Ge yatırımları
❑ Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezlerinde yürütülen Ar-Ge veya tasarım projeleri ile ilişkili İstanbul ili dışındaki yatırımlar

Bu iki madde, özellikle teknoloji şirketleri, sanayi Ar-Ge birimleri ve tasarım odaklı firmalar için büyük fırsat oluşturur. Bunun anlamı şudur:

Bir firmanın onaylı bir Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi varsa ve bu merkezde yürütülen projeler sonucunda ortaya çıkan bir ürün, üretim ölçeğine taşınıyorsa; İstanbul ili dışındaki bu üretim yatırımı, Öncelikli Yatırım statüsünden yararlanabilir. Aynı şekilde, doğrudan Ar-Ge kaynaklı bir pilot üretim, prototipten seri üretime geçiş yatırımı veya Ar-Ge sonuçlarının ticarileşmesine dönük fabrika/hat yatırımı da bu kapsamda değerlendirilebilir.

Bu yapı, Ar-Ge’nin sadece teşvik edilen bir faaliyet olmasını değil, aynı zamanda yatırım teşvik sistemiyle doğrudan bağlanmasını sağlamaktadır. Yani bir proje önce Ar-Ge teşvikleri (TÜBİTAK, KOSGEB, Ar-Ge Merkezi teşvikleri vb.) ile desteklenip geliştirilebilir, ardından Öncelikli Yatırım kapsamındaki imalat yatırımıyla ticarileştirilebilir. Univation, bu iki aşamayı birbirine bağlayan bütünleşik bir yol haritası kurgular:

• Ar-Ge veya tasarım merkezindeki projelerin yatırımaya dönüşebilir çıktılarının analizi,
• Bu çıktıları esas alan üretim yatırımının öncelikli yatırım koşullarını sağlayacak şekilde modellenmesi,
• İstanbul dışı yatırım senaryoları için il ve OSB alternatiflerinin incelenmesi,
• Yatırım Teşvik Belgesi başvurusunun, Ar-Ge geçmişi ve teknoloji içeriğiyle birlikte kurgulanması.

Özellikle yazılım tabanlı ürünler, sensör teknolojileri, elektronik kart tasarımı, medikal cihaz, makine tasarımı, test sistemleri, otomasyon ve savunma teknolojileri üreten firmalar için bu madde büyük bir “kaldıraç” etkisi yaratır.

Öncelikli Yatırımlarda Destek Unsurları

Sunumdaki tabloya göre Öncelikli Yatırımlar için geçerli teşvik unsurları şunlardır:

• KDV İstisnası: Yurt içinden alınan makine-teçhizat ve inşaat harcamalarında KDV alınmaz.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yurt dışından ithal edilen yatırım malları için gümrük vergisi uygulanmaz.
• Vergi İndirimi: Yatırıma katkı oranı %30, vergi indirim oranı %60’tır.
• Sigorta Primi İşveren Hissesi: 1. bölgeden 6. bölgeye doğru kademeli olarak 0 – 1 – 2 – 4 – 8 – 12 yıl destek sağlanır.
• Sigorta Primi İşçi Hissesi: Sadece 6. bölgede 10 yıl süreyle uygulanır.
• Faiz veya Kâr Payı Desteği: %25 oranında, azami 24 milyon TL’ye kadar ve yatırım tutarının %10’u ile sınırlıdır (yalnızca faiz desteği; makine hibe desteği yoktur).
• Yatırım Yeri Tahsisi: Uygun görülen projelere OSB veya sanayi bölgelerinde yatırım yeri tahsisi yapılabilir.

Burada önemli nokta: Öncelikli yatırımlar için makine ve teçhizat hibe desteği bulunmamaktadır. Makine desteği yalnızca Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamındaki Teknoloji Hamlesi, Yerel Kalkınma Hamlesi ve Stratejik Hamle programlarında uygulanır. Bu nedenle Öncelikli Yatırım sayfasında makine hibesi anlatılmamalı; bunun yerine yüksek vergi indirimi ve faiz desteği vurgulanmalıdır.

Hedef Yatırımların Rolü

Hedef Yatırımlar, daha geniş tabanlı bir yatırım sınıfıdır ve pek çok sektörde üretim kapasitesinin artırılmasını amaçlar. Sunuma göre bu sistem; imalat sanayi, hizmet sektörü, seracılık, entegre hayvancılık, enerji ve madencilik gibi geniş bir alanı kapsar. Asgari sabit yatırım tutarı 1. ve 2. bölgelerde 12 milyon TL, 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde ise 6 milyon TL’dir.

Hedef yatırım sisteminde dikkat edilmesi gereken bazı sınırlamalar da vardır:

• Elektrik üretimi, elektrik dağıtımı, elektrik depolama ve ana şebeke üzerinden gaz yakıt dağıtımı yatırımları için vergi indirimi desteği sağlanmaz.
• Aynı yatırım konuları için faiz veya kâr payı desteği de verilmez.
• Faiz ve kâr payı desteği götürü olarak sadece 4., 5. ve 6. bölgelerde uygulanabilir.

Bu yapı, Hedef Yatırımlar sisteminin daha çok üretim, hizmet ve tarımsal yatay genişlemeyi desteklerken; bazı enerji ve dağıtım alanlarını ayrı tutarak kaynakları üretim odaklı yatırımlara yönlendirdiğini gösterir.

Hedef Yatırımlarda Destek Unsurları

Sunuma göre Hedef Yatırımlar için geçerli başlıca destekler şunlardır:

• KDV İstisnası: Tüm yatırım sınıflarında olduğu gibi makine, teçhizat ve inşaat harcamalarında KDV alınmaz.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti: İthal makine ve teçhizatta gümrük vergisi uygulanmaz.
• Vergi İndirimi: Yatırıma katkı oranı %20, vergi indirim oranı %60’tır.
• Sigorta Primi İşveren Hissesi: 1’den 6’ya bölgelere göre 0 – 1 – 2 – 4 – 8 – 12 yıl kademeli destek uygulanır.
• Sigorta Primi İşçi Hissesi: Yalnızca 6. bölgede 10 yıl süreyle uygulanır.
• Faiz veya Kâr Payı Desteği: %25 oranında, azami 12 milyon TL’ye kadar ve yatırımın %10’u ile sınırlıdır; sadece 4., 5. ve 6. bölgelerde geçerlidir.
• Yatırım Yeri Tahsisi: Uygun görülen projeler için yatırım yeri tahsisi yapılabilir.

Görüldüğü gibi Hedef Yatırımlar, Öncelikli Yatırımlara göre bir kademe daha düşük katkı oranına sahiptir; ancak yaygın yatırım konularında firmalara güçlü bir vergi ve istihdam desteği çerçevesi sunar.

Univation’ın Danışmanlık Yaklaşımı

Univation Öncelikli ve Hedef Yatırımlar Danışmanlığı, sadece mevzuat anlatan bir rehberlik değil; doğrudan yatırım stratejisini şekillendiren bir ortaklık modeline dayanır. Süreç genel olarak şu adımlarla ilerler:

• Yatırım fikrinin sektör, teknoloji seviyesi ve ölçek açısından analizi,
• Yatırımın Öncelikli Yatırım veya Hedef Yatırım sınıflarından hangisine daha uygun olduğunun belirlenmesi,
• Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezi olan firmalarda, mevcut projeler ile yatırım planı arasındaki bağın kurulması,
• İstanbul dışı yatırım alternatiflerinde, hem teşvik hem lojistik hem de ekosistem açısından en avantajlı il ve OSB seçeneklerinin değerlendirilmesi,
• Makine-teçhizat ve inşaat bütçesinin teşvik unsurlarına göre optimize edilmesi (vergi indirimi + sigorta primi + faiz desteği kombinasyonu),
• E-TUYS üzerinden başvuruların hazırlanması, yatırım teşvik belgesi sürecinin takibi,
• Yatırımın uygulanması sırasında harcama, istihdam ve süre takibinin yapılması ve tamamlama vizesi süreci için dosya hazırlanması.

Özellikle Ar-Ge ve tasarım merkezine sahip firmalarda, Univation’ın yaklaşımı şu şekilde farklılaşır:

Önce Ar-Ge projelerinin teknik çıktıları ve ürünleşme potansiyeli incelenir. Ardından bu çıktıyı hayata geçirecek üretim hattı, tesis veya pilot üretim altyapısı kurgulanır. Son olarak, bu yatırımın “Öncelikli Yatırım” statüsünden yararlanmasını sağlayacak parametreler netleştirilir. Böylece aynı zincir içinde hem Ar-Ge teşvikleri hem de yatırım teşvikleri etkin biçimde kullanılabilir.

Sonuç: Ar-Ge’den Ticarileşmeye Uzanan Bir Yol

Yeni teşvik sistemi, Ar-Ge faaliyetlerini yalnızca laboratuvar veya proje düzeyinde bırakmak yerine, yatırıma ve üretime bağlayan bir köprü kuruyor. Özellikle şu iki madde bu köprünün en somut ifadesi:

❑ Ar-Ge yatırımları
❑ Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezlerinde yürütülen Ar-Ge veya tasarım projeleri ile ilişkili İstanbul ili dışındaki yatırımlar

Bu bakış açısıyla, Ar-Ge ve tasarım merkezlerine sahip firmalar için Öncelikli Yatırımlar; klasik anlamda yalnızca bir vergi avantajı değil, Ar-Ge’nin ticarileşmesini hızlandıran bir yatırım modeli haline gelmektedir. Hedef Yatırımlar ise, üretim ve hizmet yatırımlarında daha yaygın ama güçlü bir destek zemini sağlayarak, ölçek büyütmek isteyen firmalara önemli bir mali rahatlama sunar.

---

Univation Öncelikli ve Hedef Yatırımlar Danışmanlığı, Ar-Ge’den seri üretime, bölgesel kapasite artışından ihracata uzanan tüm yatırım yolculuğunda firmanızın yanında olacak şekilde tasarlanmıştır.

📢 Öncelikli ve Hedef Yatırım konularına ilişkin listeler ve güncel destek koşulları güncellendiğinde, detaylı bilgi Univation Haberler sayfamızda paylaşılacaktır.